Góðir vinir í vestri

Þeir fjórir, skáktrúboðarnir, sem voru svo heppnir að fá að heimsækja hið magnaða Ittoqqortoormiit við Scoresbysund nú um páskana, hafa allir ferðast með Hróknum/Kalak áður vestur um haf.

Hrafn Jökulsson er forseti Hróksins og upphafsmaður þess að kynna Grænlendinga fyrir skákgyðjunni. Nú er hafið 11. starfsár Hróksins á Grænlandi en fyrsta ferðin var til Qaqartoq árið 2003 en síðan hafa öll þorpin á austurströndinni verið heimsótt. Hrafn hefur farið ótal ferðir vestur um haf, oftast til Tasiilaq þar sem bækistöðvar hafa verið og þaðan farið til litlu þorpanna í kring.

Í desember sl. fór Hrafn ásamt stórmeistaranum Henrik Danielsen til Nuuk og stendur til, með tíð og tíma, að vinna í útbreiðslu skákarinnar á vesturströndinni. Þó einbeita liðsmenn Hróksins og Kalak sér að þeirri eystri sem stendur, enda þurfa börnin þar á félagslegum áskorunum að halda og upplifa gefandi samveru.

Róbert Lagerman, Fide meistari og yfirkennari ferðarinnar. Róbert er varaforseti Hróksins og hokinn af reynslu i skákkennslu barna. Hann á margar Grænlandsferðir að baki og stjórnaði mótum af öryggi en naut aðstoðar Emilie Madsen, þrettán ára skákdrottningar sem lærði mikið af herra Lageraman og getur vafalaust stjórnað stórmótum sjálf í nánustu framtíð.

Jón Birgir Einarsson, hinn öflugi liðsmaður. Má titla sem rótara leiðangursins og ekki verra að maðurinn er menntaður sem sálfræðingur sem og félagsfræðingur. Það hjálpar bæði íbúum hins einangraða Ittoqqortoormiit sem og leiðangursmönnum..

Jón hefur endalausa þolinmæði við að leiðbeina yngri kynslóðinni og hoppar í skákstjórn þess á milli. Hér er hann - fremur svalur - á leið yfir á Tóbínhöfða í ísbjarnarleit.

Arnar Valgeirsson á að baki um tólf ferðir í skákleiðöngrum á austurströnd Grænlands. Hann hefur verið leiðangursstjóri frá upphafi ferða til Ittoqqortoormiit og þekkir sig orðið nokkuð vel þar á bæ. Arnari fellur ágætlega að leiðbeina börnum sem stíga sín fyrstu skref í skákfræðum, sem og að setja upp mót en meistaradrauma er hann hættur að elta, enda væntanlega fjórði besti skákmaður leiðangursins. Eins og svo margir sem koma til landsins kolféll Arnar fyrir því og uppáhaldsstaður hans er Ittoqqortoormiit eða "staður hinna stóru húsa" við Scoresbysund.

Milli vinnutarna fékk Arnar að fara út og leika sér á sleða.

Já, og svona lítur bærinn út, séð í vestur út frá "miðbænum". Þetta er ægifagur bær. Gott fólk og ótrúlega hressir krakkar.

Ferdalangarnir fjorir mættu til Ittoqqortoormiit upp ur hadeginu a midvikudaginn eftir fint flug med Norlandair og tveggja tima snjosledaferd i bysna erfidu færi yfir helfrosid Scoresbysund.

En adalmalid er ad skákin gengur frábærlega. Róbert og Jón Birgir tefldu fjøltefli vid 40 krakka í gær og gekk thad eins og í søgu. Jón fékk á baukinn í fleiri en einni vidureign og ung stúlka gerdi jafntefli vid meistarann Róbert. Páskaeggjunum sem fengust fyrir ad tapa ekki var fagnad grídarlega undir háværu lófaklappi.

Nú thegar thetta er skrifad i tølvu í einni skólastofunni, stendur yfir fyrsta mótid og thad er svo sannarlega stud. Ríflega 40 børn og nokkrir eldri berjast vid bordin og er aldurinn frá fimm ára upp í 34. Actavis og Penninn gefa vinningana á mótinu og Ísspor bikara og verdlaunapeninga. En fjøldi fyrirtækja styrkti Hrókinn og Kalak med vinningum svo í øllum mótunum fá allir vinninga, hér er thad enginn sem tapar.

Fyrsta skákbókin sem kemur út á grænlensku var med i før og øll børnin fengu hana ad gjøf í gær.  Sá ötuli skáktrúboði Siguringi Sigurjónsson tók upp hjá sjálfum sér að búa til prentunar kennslubók á grænlensku í skák, og fékk til þess styrk frá Flugfélagi Íslands og Ístaki. Það var ógleymanleg stund í skólanum hér í dag þegar fyrstu eintökin voru afhent.

Knud Eliassen skólastjóri mætir galvaskur í skólann til ad vera til adstodar og hin 14 ára Emilie Madsen er sérstakur adstodarmadur vid innslátt og utanumhald. Verdur hún sérstaklega heidrud í mótslok.

Á morgun er thad páskaeggjamótid en Bónus gefur øllum børnunum páskaegg sem gjørsamlega slá í gegn. Skáktrúbodum Hróksins og Kalak er tekid med kostum og kynjum og hefur verid bodit í tvígang í mat hjá heidurshjónum Jaerus Arqe og Nikolinu Napatoq sem eiga sex børn sem tefla af kappi. Saudnautssúpan smakkadist med eindæmum vel og selur med sinnepi var hressilegur hádegisverdur á føstudeginum langa. Thetta eru miklir snillingar sem hér búa.

Hér má sjá umfjøllun um fyrsta daginn: http://www.pressan.is/Frettir/Lesafrett/graenlendingar-lita-a-islendinga-sem-sina-nanustu-og-bestu-vini

Arnar, Jón Birgir, Róbert og Hrafn bidja ad heilsa.

 Á miðvikudaginn halda fjórir leiðangursmenn á vegum Kalaks, vinafélags Grænlands og Íslands, og Hróksins til Ittoqqortoormiit við Scoresbysund. 

Yfir páskana verður þar haldin skákhátíð og búast má við að öll þau nær hundrað börn sem í grunnskólanum eru muni flykkjast í skólann sinn í páskafríinu, enda er ekki mikið um að vera í einu afskekktasta þorpi á norðurslóðum. Þarna á 70° breiddar búa um 460 manns og eru um 900 km í næsta þorp, sem er Kulusuk í suðri. Talsvert styttra er til Íslands.

Frá árinu 2007 hefur leiðangur verið sendur á þessar slóðir og hefur skákin slegið eftirminnilega í gegna hjá börnunum í Itto. Knud Eliassen, skólastjóri, hefur prentað út dagskrá páskahelgarinnar fyrir skólabörnin svo nú geta allir planað fríið út í ystu æsar.

Sermersooq kommune styrkir leiðangurinn  með ferðastyrk og Norlandair á Akureyri kemur veglega til móts við skáktrúboðana sem hvarvetna njóta mikillar velvildar.

Bónus gefur öllum grunnskólabörnunum páskaegg á páskaeggjamótinu og Actavis, Penninn, Stilling ehf, Sögur-útgáfa, 66°norður, Nói-Síríus og Arion banki gefa vinninga en öll börnin fá vinninga í öllum mótunum. Það eru klárlega allir sigurvegarar og áskorunin mun efla þessa mögnuðu krakka.

Ísspor gefur alla bikara og verðlaunapeninga sem fyrr og Sölufélag garðyrkjumanna nestar piltana hressilega upp.

Róbert Lagerman, Hrafn Jökulsson, Jón Birgir Einarsson og leiðangursstjórinn Arnar Valgeirsson, allir með reynslu af skákstarfinu á Grænlandi, munu halda í þessa ævintýraferð.

Um leið og Hrókurinn og Kalak þakka þeim fjölmörgu fyrirtækjum sem gerðu það að veruleika að öll börnin í Ittoqqortoormiit fengu vinninga á hverju einasta móti sem haldið var vikuna fyrir páska er ekki úr vegi að birta nokkrar myndir úr þessari mögnuðu ferð.

Það er aldeilis heldur ekki úr vegi að þakka Fritids og kulturráði Sermersooq bæjarfélagsins, sem og Nuna fonden innilega fyrir höfðinglega styrki sem gerðu það yfirleitt að verkum að hægt var að leggja í þessa velheppnuðu ferð.

Ferðalangar fóru í ansi magnaða ferð í Kap Tobin, eða Tóbínhöfða eins og það var kallað í veðurfréttatímunum áður fyrr. Þar má finna heita lind, 56°C þar sem fólk á það til að baða sig og hugsanlega hefur þessi moskuxi borið þar beinin. Þó má kannski leiða að því líkum að einhverjir hafi tyllt kúpunni á stein eftir ríkulega kvöldmáltíð!

 Eins og sjá má hefur heldur betur gengið á með éljum í vetur. Ruðningarnir voru tvær til þrjár mannhæðir og í sumum húsum var engin þörf fyrir gardínur.

Það er engu líkara en þessir birnir góli í frostinu en á meðan á dvöl leiðangursmanna stóð var veðrið að mestu leyti frábært, sól og nánast stilla fyrstu dagana en um 15°C í mínus. Fór upp í mínus tuttugu og þá var nokkuð kallt. Í lokin var ekki eins fallegt veður en minna frost, kannsku um mínus fimm. Þessir birnir höfðu eitthvað verið að spóka sig um á sundinu en enginn veit ævina fyrr en öll er!

 Nokkra bíla mátti sjá á kafi við hús en snjósleða eða fjórhjól mátti sjá við hvert hús, svona nánast. Hér sést sleðahundur passa upp á farartæki eiganda síns sem virðist tilbúið til ferðalags út á sundið.